Dzisiaj przypada 100. rocznica urodzin Krzysztofa Kamila Baczyńskiego. Z tego też względu rok 2021 ogłoszono Rokiem Baczyńskiego.
Krzysztof Kamil Baczyński jest jednym z najwybitniejszych przedstawicieli tzw. Pokolenia Kolumbów. Od wczesnej młodości wykazywał się niezwykłym talentem literackim i plastycznym, W czasie okupacji niemieckiej zaangażował się w działalność konspiracyjną, co niestety przypłacił życiem w 1944 roku w czasie Powstania Warszawskiego.
Mimo ledwie 23-letniego życia pozostawił po sobie niemały dorobek pisarski - kilkaset wierszy, kilkanaście poematów i opowiadań. Pierwsze próby poetyckie podjął już w czasie szkolnym, ukrywał je jednak będąc niezadowolonym z poziomu swej twórczości. Wkrótce jednak pasja tworzenia stanie się istotną częścią jego życia. Debiutował w roku 1940 w Bibliotece Sublokatorów Przyszłości, wydając najpierw tomik "Zamknięty echem", a następnie drugi - "Dwie miłości". Bardzo szybko zaczął budzić zainteresowanie i uznanie wśród mu współczesnych. Iwaszkiewicz pisał, "że narodził się nadzwyczajny młody poeta, że dojrzałość jego w tak młodym wieku jest zdumiewająca, że pisze bardzo dużo, jednym słowem, że jest to zjawisko nieprzeciętne" (J.Iwaszkiewicz, "Żołnierz, poeta, czasu kurz...", Kraków 1979, s.148). Nazywano go "nowym Słowackim".
Jesienią 1942 roku poeta wstąpił na tajny Uniwersytet warszawski (polonistyka). Od końca 1943 roku był też członkiem redakcji pisma "Droga", skupiającego młodzież akademicką o przekonaniach lewicowo-socjalistycznych. Z pismem tym współpracowała również żona poety - Barbara z Drapczyńskich - jego najwierniejsza towarzyszka, muza i opiekunka.
Na wiosnę lub latem 1943 roku przystąpił do Grup Szturmowych Szarych Szeregów. Jako członek bataliony "Parasol" aktywnie uczestniczył w przygotowaniach do Powstania Warszawskiego. Zginął w Pałacu Blanka 4 sierpnia 1944 roku.
(źródło: Wstęp do: K.K.Baczyński Wybór poezji, Wrocław 1989)
Twórczość Baczyńskiego charakteryzuje się dużą dynamiką zmian – ewolucją postawy wobec rzeczywistości, która pociągała za sobą zmianę w repertuarze środków artystycznych.Zaczął pisać już jako gimnazjalista, do roku 1941 trwa jego "wczesny" etap twórczości, podczas którego poeta tworzy głównie pod wpływem J. K. Weintrauba, poezji Czechowicza i wileńskich Żagarystów (zwłaszcza Zagórskiego i Rymkiewicza).
Na czoło, poza typową dla katastrofistów scenerią kosmiczną, wysuwa się kontrast między sielankowym obrazem dzieciństwa - utraconą arkadią spokoju i piękna, a katastrofą, która obróciła ten świat w niwecz. W przeciwieństwie jednak do twórców którzy go inspirowali, był poetą Apokalipsy spełnionej.
Na jesieni 1941 w twórczości Baczyńskiego daje się zauważyć przemianę - poeta doznaje "porażenia okupacyjnego" - w jego wierszach następuje zwrot do tradycji romantycznej (zwłaszcza Słowackiego i Norwida), zaznacza się w niej konflikt dwóch tendencji artystycznych - liryki "czystej", dającej pierwszeństwo swobodnej grze wyobraźni oraz liryki zaangażowanej, zajmującej aktywną postawę wobec bieżących wydarzeń. Druga z tych tendencji zyskuje przewagę, wysuwa na czoło rolę poety jako natchnionego wieszcza i budziciela sumień. Wymowa jego wierszy pozostaje jednak wieloznaczna i płynna, jej język jest silnie zmetaforyzowany, występują w niej liczne symbole, słowa - klucze, zaskakujące połączenia motywów (z najistotniejszym motywem wody), stale przeplatają się dwa style - intelektualno-dyskursywny i wizjonersko-symboliczny (wykorzystujący takie elementy, jak baśń, legenda, mit, sen).
Ważnym elementem twórczości Baczyńskiego są erotyki poświęcone żonie, Barbarze Drapczyńskiej - wykraczające poza dotychczasowe konwencje liryki miłosnej, ukazujące portret kobiety w znacznym odrealnieniu, stającej się częścią natury, jakby w niej roztopionej. Po wstąpieniu w 1943 do Harcerskich Grup Szturmowych nasila się w jego poezji tematyka walki, etosu żołnierskiego, rozważania o wyborze, którego trzeba dokonać, aby włączyć się do działalności zbrojnej - najdoskonalszym przykładem wykorzystania tej tematyki jest poemat Wybór, parabola losów i motywów, z jakimi zmagała się młodzież AK-owska.
(culture.pl/pl/tworca/krzysztof-kamil-baczynski)
Na każdego z Was dzisiaj czeka losowo wybrany wiersz poety - tak rzadko sięgamy do poezji, że warto o niej pamiętać chociaż przy specjalnych okazjach.
A wszystkich zachęcam do zapoznania się z twórczością poety zebraną w bibliotece cyfrowej Polona. Obok rękopisów znajdziecie tam również grafiki autorstwa Baczyńskiego.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz